Ergoterapi Nedir? Hangi Durumlarda Uygulanır?

Ergoterapi, bireylerin günlük yaşamda karşılaştıkları fiziksel, zihinsel ya da duyusal engelleri aşmalarına yardımcı olan bilimsel temelli bir sağlık mesleğidir. Temel amacı, bireyin yaşadığı çevre içerisinde maksimum bağımsızlığı kazanması, üretken olması ve yaşam kalitesini artırmasıdır. Türkiye’de genellikle “iş ve uğraşı terapisi” olarak bilinen bu uygulama, sadece hastalık sonrası rehabilitasyonla sınırlı değildir; aynı zamanda kronik rahatsızlıklarla yaşamayı öğrenen bireyler için de bir destek mekanizmasıdır.

Ergoterapi kimlere uygulanır?

Ergoterapi çocuklardan yaşlılara kadar geniş bir yelpazeye hitap eder. İnme, Parkinson, MS, ALS, beyin travmaları, kas iskelet sistemi yaralanmaları, doğumsal gelişim bozuklukları ve psikososyal sorunlar ergoterapi uygulamalarının yoğunlaştığı alanlardan bazılarıdır.

Örneğin bir felç (inme) sonrası bireyin günlük yaşam aktiviteleri olan giyinme, yemek yeme ya da temizlik gibi işlevleri tek başına yerine getirmesi zorlaşabilir. Bu noktada ergoterapist, bireyin bu becerileri yeniden kazanması için hem fiziksel destek hem de çevresel düzenlemeler önerir. Aynı şekilde otizm spektrum bozukluğuna sahip çocuklarda da dikkat, planlama ve motor beceriler gibi alanlarda gelişimi desteklemek amacıyla ergoterapi uygulanır.

Ergoterapistler ne yapar?

Bu Ergoterapistler, bireyin hem psikososyal hem de fiziksel ihtiyaçlarını değerlendirerek kişiye özel müdahale planı oluştururlar. Örneğin, el becerileri zayıflamış bir birey için motor koordinasyon egzersizleri içeren terapötik aktiviteler planlanabilir. Ayrıca bireyin yaşam alanında yapılan düzenlemelerle engeller ortadan kaldırılır.

Dünya Sağlık Örgütü (WHO) ve Avrupa Ergoterapi Federasyonu (COTEC), ergoterapinin halk sağlığı üzerindeki etkisini vurgulayarak bu alanın toplum temelli rehabilitasyon süreçlerinde daha fazla yer alması gerektiğini savunmaktadır. 2021 yılında yapılan bir meta-analiz çalışması (Graff et al.), ergoterapinin özellikle yaşlı bireylerde bağımsızlık ve öz güven kazandırmada etkili olduğunu ortaya koymuştur.

Ergoterapi faydaları arasında yalnızca fiziksel gelişim değil, aynı zamanda bireyin psikolojik ve sosyal iyilik hali de yer almaktadır. Bu nedenle multidisipliner bir yaklaşım gerektiren tüm rehabilitasyon süreçlerinde ergoterapi önemli bir rol oynar. Toplumda “terapi” denince yalnızca fiziksel destek algısı oluşsa da, ergoterapi yaşamı bütüncül şekilde ele alan, bireyi yeniden hayata kazandıran bir yaklaşımdır.